Dzieci w Laosie

Dzieci w Laosie. Są wszędzie, a tym bardziej na wiosce. Ciekawskie ogromnie małej farang (potoczna nazwa białej osoby), co to przyjechała z mamą. Gaja też ciekawa dzieci. Wyciąga swoja walizeczke z zabawkami, rozkłada laleczki, ubranka, dzieli się tym, co ma. Ja, schowana za przepierzenie w bambusa, trochę piszę, trochę obserwuję, jak biegnie zabawa.

Dzieci rozmawiają na migi.

– Gajka, mów do nich po angielsku. Być może zrozumieją jakieś słowo, będzie Wam łatwiej się porozumieć.

Z ciekawością, ale i ze smutkiem konstatuję, że język w wieku 5 lat odgrywa ważną rolę w komunikacji. Na początku naszej podróży po Azji Gaja nawet rezygnowała z zabawy z dziećmi, widząc że nie mówią ani po polsku, ani po hiszpańsku, ani po angielsku. Choć angielski niewiele jej w zasadzie pomagał, bo wówczas potrafiła się raptem przedstawić.

Dzieci w Laosie

Dziś, po pół roku prawie na nowym kontynencie, gdzie nasza znajomość lokalnych języków sprowadza się raptem do kilku podstawowych słów i zwortów, Gaja pomału zmienia taktykę. Naturalna potrzeba kontaktów z dziećmi sprawia, że znów do nich wychodzi, ale z większą niż przedtem nieśmiałością oraz że zaczyna bawić się w milczeniu, do komunikacji używając tylko gestów.

– Gajuś, mów po agnielsku. Zawsze jest szansa, że coś zrozumieją z Twoich słów, tonu czy z mowy ciała.

No więc Gaja próbuje. Nieporadnie łączy angielskie słowa, konstruując pierwsze zdania. Niemniej jednak jestem pod wrażeniem zdolności mojego malucha. Z pytań, które czasem mi zadaje po polsku, widzę jak dużo rozumie z moich angielskich konwersacji. To tak zwana bierna znajomość języka, którą się nabywa najszybciej. Mówienie przychodzi potem.

Tak też jest z odkurzaniem hiszpańskiego. Z Alejandro mielimi jęzorami jak najęci. Śmiejemy się, chichramy, mamy mnóstwo przyjemności ze wzajemnego kontaktu. Gaję oczywiście wciągamy w konwersację, o ile jest w okolicy.

– Mamo, ja wszystko rozumiem – skarży się Gajenka wieczorami – tylko nie wiem jak mówić. No to mówie po polsku..

Maluch jest tu zupełnie niezależny. Musi mi tylko meldować, jeśli ma ochotę oddalić się z obejścia. No to melduje:

– Mamo, idę do restauracji!

– Mamo, idę do mechanika!

– Mamo, idę do zielonego domu!

Mamuś, to ja pójdę do koleżanki, dobrze?..

Obserwuję ją z daleka. Wszędzie Gaja wchodzi jak do siebie, bez większego skrępowania, z pewnością akceptowanego przez wszystkich dzieciaka. W końcu już jesteśmy 3 dni, dzieci się docierają, poznają, tworzą się coraz mocniejsze więzi. Co jakiś czas oczywiście wybuchają nieporozumienia, z różnych zresztą powodów. Mam na przykład wrażenie, że dzieci nie są nauczone poszanowania zabawek. Mam też poczucie, że wcale ich nie mają, bo nigdy ich nie widzałam ani z laleczka, ani żadną inną zabawką w ręce. W domu naszych gospodarzy, gdzie mieszka Gajki równolatka też nic takiego nie było – dziewczynki najczęściej bawią się rzeczami dorosłych, bądź akcesoriami do obsługi najmłodszej mieszkanki Nola Guesthouse, czyli sześciomiesięcznej Tiny.

Tak więc dzieci bardzo często przybiegały bawić się w naszej chatce, bo były zabawki Gajki, był cień i wygodna, miękka bambusowa podłoga. A ja wówczas chowałam się za przepierzeniem, pisząc i obserwując to, co się wydarzało.

Dzieci w Laosie, szczególnie na wioskach czasem mają tylko jeden zestaw kredek czy pisaków używanych wyłącznie do szkoły, stąd wysłużony, ale pełen kolorów zestaw Gai przyciągał ich jak magnes.

Co jakiś czas słyszałam więc interwencje Gai, która swym łamanym wciąż angielskim powtarzała:

– Don’t do thise! NO! PLEASE! NO!

Rzadko interweniowałam. Bywało, że dzieci odepchnęły Gaję, uderzyły ją boleśnie, choć niechcący, czy wykluczyły z jakiejs zabawy. Zostawiałam to, wiedząć, że Gaja musi uczyc się radzenia sobie w grupie, w takich sytuacjach. Włączałam się natomiast, gdy dzieciaki zaczynały niszczyć zabawki, albo odchodziły od zabawy, nie sprzątając za sobą.

– Maamooo! One nie chcą sprzątać! Patrz jaki bałagan!!!

No tak, wówczas uznawałam, że sytuacja wymaga mojej interwencji, wiec zawracałam towarzystwo i niechętnie, bo niechętnie, wszyscy razem sprzątali plac boju.

Albo:

– Mamoooo! Bo one nie zatykają pisaków! Patrz, zgubiły kolejną tapę (zakrętkę) i nie chcą jej szukać!..

To był kolejny moment, gdy interweniowałam. Stawiałam towarzystwo na nogi, zabierałam malowanki i kazałam szukac zagubionych części pisaków. Wszystko na migi, podpierając się angielskim. Chwila – wszystko się znajdywało. Malowanki lądowały więc spowrotem w rękach artystów, natomiast ja robiłam krótki i dobitny wykład o zamykaniu pisaków.

Sytuacja powtórzyła się jeszcze dwa razy, po czym problem zniknął. Dzieci się nauczyły, że u farang trzeba pisaki zatykać.

Jeden problem znika, ale za to pojawia się następny.

– Mamo, pomalowały moją laleczke!!! – w oczach Gai widzę łzy z wściekłości. Elza – ulubiona pseudobarbi mojej małej ma długopisowy makijaż powiek i tym samym kolorem podkreślone usta.

Nie widziałam zabawek u wiejskich dzieci w Laosie, gajkowymi laleczkami bawili się więc wszyscy godzinami.

– Córeczko, musisz być uważna, zwracac uwagę na to, co robią koleżanki. – mówię spokojnie zza ściany, choć doskonale rozumiem jej emocje – To TWOJE zabawki i TY jestes gospodynią tego spotkania. Jeśli Ci się cos nie podoba, musisz im o tym powiedzieć, wiesz? Jak im nie powiesz, to nie będą wiedziały.

Stukam w kompa dalej, po czym nagle z werandy dobiega mnie wściekłe i stanowcze:

– NO PAINTING, YES??? JUST THIS!!! JUST PLAYING!!! THIS NO – THIS YES!!! OK???

– Yes – mówią zgodnie dzieci. I szemrają coś po laotańsku między sobą, ale więcej już laleczek nie malują, a ja skryta za bambusową ścianką cieszę się szalenie, że maluch uczy się ustanowiać granice, a jednocześnie wciąż chce się dzielić z dzieciakami tym co ma.

Piekne to, prawda?

***

Ps.

Zapraszam Was serdecznie na krótką migawkę z kolumbijskiej selwy, czy z panamskiej wyspy Ustupu, dokąd dołódkostopowałyśmy trzy lata temu. Tam też conieco o dzieciach będzie, podobnie jak w wielu innych wpisach:)

Ps. 2 

Gdyby ktokolwiek z Was chciał w jakikolwiek sposób wspomóc dzieci w Laosie, mieszkające w malutkim Na Kout, poniżej jest adres:

Nola Guesthouse
Kasi Post Office
Kasi District
Vientiane Province
LAO PDR

Z dopiskiem: „Alejandro – 29391738” (jego laotański numer telefonu), dzięki czemu urzędnicy zadzwonią do niego z informacją, że paczka dotarła.

Email do Alejandro: jalomonte@gmail.com  (hiszpański, angielski)